Door beschadigingen aan de darm worden voedingsstoffen niet goed opgenomen. Overgevoeligheid voor gluten wordt coeliakie genoemd. Het is niet te genezen, dus mensen met coeliakie moeten hun hele leven glutenvrij eten. Dit wordt vastgesteld na uitgebreid onderzoek van een arts. Hoe weet je of je coeliakie hebt? Bekende klachten zijn buikpijn en diarree. Maar daarnaast zijn vermoeidheid, lusteloosheid en bloedarmoede ook klachten, als gevolg van een tekort aan voedingsstoffen.
Naast coeliakie is er ook glutensensitiviteit. Er zijn nog veel onduidelijkheden over glutensensitiviteit. Glutensensitiviteit zorgt voor buikpijn en vermoeidheid na het eten van graanproducten. Bij mensen die hier last van hebben is geen coeliakie aangetoond.
Dan is er ook nog glutenallergie. Deze term wordt soms onterecht gebruikt voor coeliakie want een allergische reactie is niet hetzelfde als coeliakie, een auto-immuunziekte.
De risico’s van glutenvrij eten
Gluten zijn een bron van voedingstoffen. Veel producten met gluten leveren koolhydraten, eiwitten, vezels, ijzer, vitamine B1 en foliumzuur. Een glutenvrij dieet vergroot dus de kans op een tekort aan voedingstoffen. Veel mensen volgen een glutenvrij dieet omdat ze denken dat ze glutenintolerant zijn, maar wist je dat slechts 1% van de Nederlanders coeliakie heeft? Dat zijn ongeveer 170.000 Nederlanders. Heel weinig mensen zijn dus glutenintolerant, maar veel mensen denken dat ze het zijn. Een glutenvrij dieet terwijl je niet intolerant bent is slecht voor de gezondheid. Natuurlijk is het niet slecht om wat minder brood te eten, maar gluten helemaal uit je voeding schrappen vergroot het risico op energietekorten of een verstoorde glucosehuishouding.
Gluten maakt de structuur van brood beter. Om bij glutenvrije producten de structuur beter te maken worden er stoffen aan toegevoegd. Om de smaak beter te maken worden er ook snelle suikers en verzadigde vetten aan toegevoegd.
Zou glutenvrij eten een marketingstrategie zijn? Als een bedrijf voor maar 1% van Nederland glutenvrij voedsel maakt dan valt er niet veel winst te behalen. Wellicht merken mensen door wat ze in de media lezen dat ze klachten (buikpijn, opgeblazen gevoel) ervaren na het eten van gluten, maar zijn ze niet intolerant. Het kan zijn dat de oorzaak ergens anders ligt. Het is heel belangrijk om glutenintolerantie eerst te laten onderzoeken door een arts, en dan op basis van het resultaat te bepalen om wel of niet glutenvrij te eten.
Gezond glutenvrij eten
Zoals we eerder schreven leveren producten met gluten belangrijke voedingstoffen. Hoe zorg je ervoor dat je dit niet mist in een glutenvrij dieet? De volgende producten zijn goede glutenvrije varianten:
- Als je brood koopt of bakt is het belangrijk dat er jodium inzit. Het zit niet in elk glutenvrije broodje maar het is wel belangrijk omdat het onder andere voor een goede werking van de schildklier zorgt.
- Eet peulvruchten. Ze bevatten eiwitten, vezels en koolhydraten.
- Melk, yoghurt en kwark zijn glutenvrij. Pas wel op met producten met toevoegingen zoals vruchtenkwark, smeerkaas en vla.
Heb jij nog tips om gezond glutenvrij te eten? Laat het hieronder weten.
Bron: voedingscentrum, glutenvrij, (foto) Unsplash
