Battle of forms
Algemene voorwaarden moeten ter hand worden gesteld door de gebruiker. Dus dat je ze via een zoekmachine kunt vinden is onvoldoende. Maar wat gebeurt er als beide partijen hun algemene voorwaarden toepasselijk verklaren? Dan is er sprake van een “battle of the forms”. In de wet wordt bepaald dat aan de tweede verwijzing geen werking toekomt, wanneer daarbij niet tevens de toepasselijkheid van de in de eerste verwijzing aangegeven voorwaarden uitdrukkelijk van de hand wordt gewezen. Wat als een uitdrukkelijke afwijzing is aan te merken, hangt af van de omstandigheden van het geval; de enkele verwijzing naar eigen voorwaarden is niet voldoende, en hetzelfde geldt voor een standaardclausule.
Onredelijk bezwarend
Sommige bepalingen kunnen dus als oneerlijk worden bestempeld. Dit betekent dat een beding in de algemene voorwaarden vernietigbaar is wanneer zij onredelijk bezwarend is voor de wederpartij. Hierbij moet weer gelet worden op alle omstandigheden van het geval. Als voorbeeld noemt de wet de aard en de overige inhoud van de overeenkomst, de wijze waarop de voorwaarden tot stand zijn gekomen en de wederzijds kenbare belangen van partijen.
Voor consumenten bestaat er een zwarte en grijze lijst. Op de zwarte lijst staan bedingen die als onredelijk bezwarend worden aangemerkt (en dus vernietigbaar). Bijvoorbeeld wanneer de aan de wederpartij toekomende bevoegdheid tot ontbinding wordt uitgesloten of beperkt. De grijze lijst bevat bedingen die vermoed worden onredelijk bezwarend te zijn. Het gaat hier om een weerlegbaar vermoeden: indien de wederpartij zich erop beroept, kan de gebruiker het weerleggen. Een voorbeeld van een bepaling op de grijze lijst is: wanneer de wederpartij een langere opzegtermijn heeft om de overeenkomst op te zeggen dan de gebruiker.
Reflexwerking
Kleine ondernemers kunnen met een beroep op reflexwerking ook bescherming aan de grijze en zwarte lijst ontlenen, ook al zijn zij geen consument. Doorgaans gelden de grijze en zwarte lijst niet voor ondernemers onderling (b2b). De wetgever is echter de kleine ondernemer tegemoet gekomen, want onder bepaalde omstandigheden kan een kleine ondernemer toch een beroep doen op de grijze en zwarte lijst. Bijvoorbeeld wanneer de ondernemer geen personeel in dienst heeft en geen kennis van zaken heeft.
Risico’s die een ondernemer loopt bij het niet hebben van algemene voorwaarden
Conflicten
Wanneer je als ondernemer geen AV hebt, ben je niet goed beschermd tegen conflicten en dat kan in sommige gevallen grote kosten met zich meebrengen.
Aansprakelijkheid
Een wezenlijk onderdeel van de algemene voorwaarden is de aansprakelijkheid. Wanneer je bijvoorbeeld een grote fout maakt en de klant schade lijdt, dan kan deze jou aansprakelijk stellen. Vaak wordt in deze voorwaarden de schade beperkt tot een bepaald bedrag of wordt indirecte schade uitgezonderd. Als je dus geen algemene voorwaarden hebt, kan de klant alle schade op je verhalen.
Eigendomsvoorbehoud
Het kan ook voorkomen dat de klant failliet gaat. Als het product dan al is geleverd en nog niet betaald, staat u met lege handen want de klant is door levering eigenaar geworden. Wanneer in de algemene voorwaarden een eigendomsvoorbehoud is opgenomen, kunt u het product terughalen aangezien je bij een eigendomsvoorbehoud het eigendom voorbehoud totdat de klant de volledige koopprijs heeft betaald.
Betalingen
Wat gebeurt er als een klant niet betaalt? Dan ben je eigenlijk verplicht om je werkzaamheden gewoon voort te zetten. Algemene voorwaarden kunnen dit soort situaties voorkomen. Daarin kunnen bepalingen worden opgenomen dat indien een klant een betalingsachterstand heeft, je de mogelijkheid hebt om de overeenkomst te beëindigen. Daarnaast kan ook worden opgenomen dat de werkzaamheden worden opgeschort, bij een betalingsachterstand. Of je kunt in je voorwaarden vermelden dat incassokosten ook worden verhaald op de klant.
Geen forumkeuze
Als je veel zaken doet met buitenlandse afnemers loop je ook een risico wanneer je geen forumkeuze in je algemene voorwaarden hebt opgenomen of ze niet hebt. Je loopt kans om op een dag voor een Italiaanse rechter te worden gedaagd, als je een geschil hebt met een Italiaanse afnemer. Dan moet je veel kosten maken: Nederlandse advocaat, Italiaanse advocaat, eventuele reiskosten en de tijd. Dit had eenvoudig voorkomen kunnen worden door in je voorwaarden op te nemen welke rechter bevoegd is om over geschillen te oordelen en welk recht van toepassing is.
Het belang van de voorwaarden komt pas naar voren wanneer er problemen zijn. Voorkomen is echter beter dan genezen, dus voorkom een hoop ellende en maak ze of bekijk of ze een opfrisbeurt kunnen gebruiken.
Bron: Asser-serie, Graydon, (foto) Unsplash
