2. Wat zijn de voordelen van zelfrijdende auto’s?
Zelfrijdende auto’s zorgen voor betere doorstroming en minder files aangezien de zelfrijdende auto’s en vrachtwagens informatie over hun snelheid en rijrichting naar elkaar sturen. Met die gegevens kunnen ze het remmen en optrekken op elkaar afstemmen. Zelfrijdende auto’s reageren sneller dan menselijke bestuurders. Hierdoor kunnen ze dichter op elkaar rijden en dit zorgt ervoor dat er minder snel files ontstaan of dat files sneller oplossen.
De oorzaak van een verkeersongeluk is voor 90% te wijten aan een menselijke fout. Bijvoorbeeld doordat de bestuurder wordt afgeleid of vermoeid is. Een computer wordt niet moe en raakt ook niet afgeleid, daarom kan dit bijdragen om de kans op ongelukken te verkleinen.
Zelfrijdende voertuigen zijn vaak zuiniger omdat ze minder hard en minder vaak remmen. Daardoor hoeven ze minder vaak op te trekken en kunnen ze dus brandstof besparen. Vrachtwagens kunnen bijvoorbeeld dichter op elkaar rijden, waardoor ze minder last hebben van luchtweerstand en kunnen daarmee 5 tot 15% brandstof besparen.
3. Wanneer gaat de eerste zelfrijdende auto komen?
Rijksoverheid kan dat niet voorspellen. Het is zelfs niet eens duidelijk of er ooit volledig zelfrijdende auto’s komen. Audi investeert de komende jaren fors in innovatie en technologie en wil zelfrijdende auto’s in 2025 lanceren. BMW is gaan samenwerken met Intel en Mobileye om een zelfrijdende auto te ontwikkelen. Taxidienst Uber rijdt al rond met een zelfrijdende auto in het Amerikaanse Pittsburgh. Er zit nog wel een chauffeur achter het stuur om in te grijpen in noodsituaties. Ford verwacht de volledig zelfrijdende auto in 2020 en Tesla in 2023. Google voorspelt introductie van de zelfrijdende auto in 2018. De eerste pilots met de Google Self-Driving Car op de openbare weg zijn succesvol, ondanks kleine mankementen en ongevallen. Of de wetgeving tegen die tijd op orde is, valt te betwijfelen.
4. Hoe zit het met aansprakelijkheid?
De regels die gelden voor aansprakelijkheid voor normale auto’s gelden ook bij testen met zelfrijdende auto’s. De bestuurder is verantwoordelijk, als hij het voertuig bestuurt. Als het systeem niet goed werkt, is de producent aansprakelijk. De bestuurder kan wel aansprakelijk worden gesteld als hij bijvoorbeeld nalaat in te grijpen of de auto niet in gang had mogen zetten. Ook kan hij nagelaten hebben een update in het besturingssysteem door te voeren of de auto te laten rijden in extreme weersomstandigheden. De producent is aansprakelijk wanneer er een gebrek in het product zit. Een zelfrijdende auto is gebrekkig zodra hij niet voldoet aan de verwachting dat hij als menselijk bestuurder rijdt.
Aangezien een zelfrijdende auto beschikt over een uitgebreide, digitale boardcomputer zou het kunnen dat het systeem gehackt wordt. De overheid gaat onderzoeken welke internationale ICT-standaarden er zijn voor vervoer. Bestuurders moeten veilig kunnen rijden en erop kunnen vertrouwen dat de software niet te hacken is. Wanneer een bestuurder zelf gaat ‘sleutelen’ aan de zelfrijdende auto vervalt vermoedelijk de aansprakelijkheid van de producent.
5. Hoe gaan we de zelfrijdende auto verzekeren?
Vermoedelijk gaan we een ander soort verzekering zien. Bestuurders worden als het ware passagiers en moeten dus een passagiersverzekering of inzittendenverzekering hebben om schadeloos gesteld te worden bij een ongeval dat wordt veroorzaakt door falend hard- en/of software. Het gaat dan om een directe verzekering, dus je verzekert niet de auto maar jezelf. De kans is groot dat autofabrikanten de auto gaan verzekeren op gebreken. Maar wat gebeurt er als de auto in het donker uitwijkt voor een container en vervolgens iemand aanrijdt? Dat is geen productiefout maar een inschattingsfout. Wiens schuld is het dan?
6. Hoe zit het met de regelgeving?
Door de nieuwe technologische ontwikkelingen heeft de regering een wetsvoorstel ingediend die het mogelijk maakt dat voor experimenten voor het testen van geautomatiseerde systemen in voertuigen ook van bepaalde bestaande wetten en daarop gebaseerde regelgeving kan worden afgeweken. Het wetsvoorstel voorziet daarmee in een uitbreiding van de reikwijdte van de huidige ontheffingsbevoegdheid van de RDW. Door het uitvoeren van experimenten kunnen de fabrikanten zelf onderzoek doen naar de werking van hun systeem. De minister van Infrastructuur en Milieu wil in Nederland een stimulerend klimaat voor de verdere ontwikkeling van de zelfrijdende auto scheppen.
7. In hoeverre is een ongeluk een verrassing?
In juli vorig jaar was de zelfrijdende auto van Google voor het eerst betrokken bij een ongeluk waarbij gewonden zijn gevallen. De botsing was het gevolg van een menselijke fout. De auto werd van achteren aangereden. In juli dit jaar maakte Tesla bekend dat de elektrische Tesla Model S werd bestuurd door de ‘automatische piloot’ toen hij begin mei in botsing raakte met een vrachtwagen, met dodelijke afloop dit keer. De Tesla (en de bestuurder) zag(en) de witte aanhanger van de vrachtwagen niet goed afsteken tegen een fel verlichte lucht, waardoor er niet werd geremd.
Sinds 2009 is de auto van Google veertien keer betrokken geweest bij een ongeluk. Volgens Google is de autonome auto nooit de oorzaak geweest. In elf van de veertien gevallen werd de auto van achteren aangereden.
Wanneer er straks autonome en ‘normale’ auto’s op de weg rijden, zal een ongeluk geen verrassing zijn. Er zal sprake zijn van een overgangsperiode, er worden niet alleen autonome auto’s geproduceerd maar er zullen ook ‘normale’ auto’s van de band rollen. De vraag is dan: hoe communiceert een moderne autonome auto met een oudere versie? Hoe communiceert de autonome auto met een menselijke bestuurder? De tijd zal het leren…
Bron: Tjong Tjin Tai & Boesten in het Nederlands Juristenblad, Rijksoverheid, nu.nl, NRC, Overheid.nl
