De criminaliteitscijfers schetsen een gunstiger beeld van de misdaad in Nederland dan de situatie daadwerkelijk is. Agenten registreren, onder druk van hun chef, strafbare feiten anders dan zou moeten: zaken worden bijvoorbeeld als opgelost beschouwd terwijl alleen een verdachte is verhoord. Dat blijkt uit onderzoek van onderzoekscollectief Investico onder bijna vijftienhonderd leden van de Nederlandse Politiebond.
Er is nog een reden waarom de cijfers een vertekenend beeld geven, stellen de agenten. Zeventig procent van de agenten zegt dat de “aangiftebereidheid” is afgenomen. Zij noemen het sluiten van politiebureaus en het landelijke telefoonnummer als oorzaken. Sinds 2014 sloot bijna de helft van de vijfhonderd politiebureaus.
De agenten menen dat de criminaliteitscijfers op lokaal gebied erg kunnen vertekenen door het “creatief boekhouden”. Een meerderheid van de agenten zegt ook dat misdrijven ten onrechte in een andere categorie worden geregistreerd. Het systeem waarin de strafbare feiten worden ingevoerd kent bijna zevenhonderd categorieën, voor diefstal alleen zijn er al 65.
Op grote schaal worden meldingen “gedowngraded“: als minder ernstig geregistreerd dan het in werkelijkheid was. Straatroof kan bijvoorbeeld worden geregistreerd als “zakkenrollerij” of “diefstal”, een mishandeling als “ruzie” en een poging tot inbraak als “vernieling”. Een kleine minderheid wordt ten onrechte hoger ingeschaald. Reden voor de foutieve registratie is volgens Investico de druk van leidinggevenden, die afgerekend worden op de misdaadcijfers in hun gebied. Iedere maand worden de cijfers besproken in een overleg met alle eenheidschefs. Daar wil “elke chef een voldoende scoren”. Zo komt het voor dat agenten op straat de vraag krijgen hoeveel ze “gescoord” hebben en zou er volgens tientallen agenten weer gewerkt worden met “bonnenquota”.
Veertig procent van de ondervraagde agenten zegt dat het aantal opgeloste misdrijven op papier hoger ligt dan in het echt. De politie beschouwt een zaak als “opgehelderd” wanneer er een verdachte is gehoord. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC) nemen deze cijfers over, maar hangen daar het label “opgelost” aan. Ook zouden zaken die “deels opgelost” zijn, onder “opgeloste” zaken vallen. In een schriftelijke verklaring zegt Akerboom dat hij in gesprek gaat met agenten en daarna de balans opmaakt.
Minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid blijft afgaan op de criminaliteitscijfers van de politie, ook al zeggen agenten dat die zijn opgepoetst. De Investico-enquête, die een veel negatiever beeld schept, kan hij "niet verifiëren".
Het onderzoek versterkt wel de twijfels die in Tweede Kamer leven over de misdaadcijfers. De Kamer vraagt om die reden om opheldering. Regeringspartij CDA vraagt zich al langer af of de politiecijfers wel een juist beeld geven van de criminaliteit, zegt Kamerlid Chris van Dam. Maar als agenten inderdaad zélf de cijfers drukken, dan is dat helemaal "zorgelijk". De PVV en de linkse oppositie willen Grapperhaus snel naar de Kamer roepen. PVV-Kamerlid Lilian Helder, die al langer pleit voor een nieuwe meetmethode, ziet nu kans dat mogelijk alsnog voor elkaar te krijgen. SP'er Ronald van Raak spreekt van "gegoochel met cijfers om de werkelijkheid mooier te laten lijken". Zijn GroenLinks-collega Kathalijne Buitenweg wil deskundigen vragen hoe de Kamer "de echte cijfers" boven tafel kan krijgen.
Bron: NRC, NU.nl, Blendle, (foto) Unsplash© Copyright 2014 - 2024 Riskworld | Alle rechten voorbehouden | Privacy en veiligheid | Cookies | Disclaimer | Sitemap