Het is een onderwerp waar wetenschappers niet uitgepraat over raken: het voortbestaan van de mens en de aarde waar we op leven. Niet alleen de mensheid loopt het risico uit te sterven door invloeden van buitenaf, ook de aarde zal op een zeker punt vergaan. Hoe zal dat waarschijnlijk gebeuren? En welke risico’s loopt de mensheid in de tussentijd?
Het vergaan van de zon
Het grootste risico dat de aardbol loopt, heeft alles te maken met onze zon. Een ster zo groot als onze zon heeft ongeveer genoeg energie voor 10 miljard jaar. Daarna zal de zon eerst enorm opzwellen, ook al neemt de intensiteit ervan dus af. Er wordt dan ook wel gesproken van de rode reus-fase. Omdat de zon in die fase enorm groot wordt, zullen de omringende planeten (waaronder de aarde) worden verzwolgen. De zon bestaat nu ongeveer vijf miljard jaar, waardoor er nog voor vijf miljard jaar aan brandstof over is.
Het zou dus goed kunnen dat de aarde wordt verzwolgen, maar het is aannemelijk dat de mens voor die tijd al niet meer kan leven op de planeet. Als de brandstof van de zon afneemt, dan zal er veel minder licht zijn en krijgt de aarde een energietekort. Fotosynthese kan dan bijvoorbeeld niet meer plaatsvinden, waardoor de voedselproductie stil komt te liggen.
Supernova-explosies
In ons Melkwegstelsel zijn er enkele reuzensterren die door een supernova-explosie zullen vergaan. Bij een supernova-explosie komen er grote hoeveelheden gammastraling vrij, die het magnetisch veld van de aarde in niet alle gevallen kan tegenhouden. Dat is vooral afhankelijk van hoe ver de betreffende ster zich vanaf de aarde bevindt. In elk geval is de straling dodelijk en zal dat het einde betekenen van het leven op aarde. Het is aannemelijk dat de aardbol het wel overleeft.
Dat gebeurt niet op korte termijn, maar waarschijnlijk wel binnen enkele miljoenen jaren. Het is op dit moment nog niet mogelijk om supernova-explosies te voorspellen, dus het is niet duidelijk wanneer dit precies gaat gebeuren. De zon zal niet te maken krijgen met een supernova-explosie, omdat de zon te weinig massa en geen begeleider heeft.
Botsingen met andere objecten
De maan is ontstaan door een object ter grootte van Mars dat op de aarde botste. Bovendien wordt aangenomen dat de dinosauriërs zijn uitgestorven door een ingeslagen meteoriet in Mexico. Het is dus niet onvoorstelbaar dat er een botsing plaatsvindt tussen de aarde en een ander object. Dat zou zelfs een planeet uit ons zonnestelsel kunnen zijn, zoals Venus of Mercurius. Dat komt doordat de banen van planeten niet altijd volledig stabiel zijn.
Over ongeveer 1,4 miljoen jaar zal de Rode Dwergster Gliese 710 heel dicht langs de aarde bewegen, waardoor ontzettend veel ruimterotsen in de buurt van de aarde worden verstoord. Dit zou kunnen leiden tot een kometenregen. De kans bestaat dan dat niet alleen het leven op aarde wordt vernietigd, maar ook de aarde zelf. Het leven op aarde zal het in elk geval niet overleven als de inslaande planetoïde een middellijn heeft van tien kilometer of meer.
Om eventuele op de aarde afstevende kometen te kunnen weren, is ruimtevaartorganisatie NASA bezig met het testen van raketten die tegen projectielen aangeschoten kunnen worden om hun baan te wijzigen.
Kernoorlog
De mens zelf vormt ook een gevaar voor de mensheid. Hoewel oorlog een fenomeen van alle tijden lijkt te zijn, is de technologie nu zo ver ontwikkeld dat er met kernwapens een oorlog uitgevochten kan worden. Dit kan desastreuze gevolgen hebben voor het voortbestaan van de mens op aarde, omdat de leefbaarheid van de planeet door de gevolgen van kernwapengebruik enorm achteruit kan gaan.
Ziekte
De coronapandemie heeft ons laten zien welke verregaande gevolgen verbonden zijn aan virussen. Stel je nu eens voor dat er een besmettelijke en dodelijke ziekte ontstaat, die onze hele soort kan uitroeien. Op den duur zou dat mogelijk het verdwijnen van leven op aarde kunnen betekenen.
Milieu-gerelateerde problemen
Veranderingen in het milieu op aarde kunnen ook het einde betekenen van het leven op aarde. Het evenwicht in de natuur raakt verstoord door verwoestende branden en overstromingen. Daardoor wordt bijvoorbeeld verlies van biodiversiteit in de hand gewerkt, met als gevolg dat ons voedsel een stuk minder zeker is (en andere dieren mogelijk op ons gaan jagen). Door extreme hittegolven kan de opwarming van de aarde versnellen. Als de aarde opwarmt, komen grote hoeveelheden opgeslagen koolstof vrij en dat kan zorgen voor waternood en voedselschaarste.
De groei van de wereldbevolking is ook een bedreiging, gezien het tekort aan voedsel en grondstoffen dat er dan ontstaat.
Bronnen: