In de afgelopen jaren is er een zeer snelle opkomst van zogenaamde fintech-bedrijven. Fintech staat voor financiële technologie, waarbij innovatie een centrale rol speelt. Deze innovatie kan resulteren in nieuwe bedrijfsmodellen, processen en producten in de financiële dienstverlening. De gevolgen van deze vernieuwing zijn lagere kosten en/of hogere kwaliteit van de producten, bijvoorbeeld door maatwerk en snelheid. Fintech wordt dan ook beschouwd als een zeer positieve ontwikkeling in het financiële landschap. Toch kleven er ook risico’s aan. In dit artikel worden deze risico’s voor de sector én voor de consument uiteengezet.
Foute risico-inschattingen en privacygevoelige gegevens
De ontwikkelingen omtrent fintech-bedrijven gaan zo snel, dat de producten én de risico’s voortdurend aan verandering onderhevig zijn. Risicomanagers zijn vaak onvoldoende op de hoogte van deze nieuwe ontwikkelingen en dit leidt ertoe dat bedrijven niet langer opereren in overeenstemming met de wet- en regelgeving, oftewel: niet langer compliant zijn. Als een bedrijf of organisatie het overzicht verliest over de fintech-producten die in gebruik zijn, dan wordt dit risico nog groter.
De foute risico-inschattingen kunnen verregaande gevolgen hebben. Fintechs gebruiken veel data van banken, waardoor er financiële en soms persoonlijke gegevens bij betrokken zijn. Als deze gegevens verbonden zijn aan banken, zijn ze privacygevoeliger en daarmee aantrekkelijker om gestolen te worden.
Gebrek aan transparantie voor de consument
Fintechs zijn gebaseerd op vrij complexe systemen, waarbij kunstmatige intelligentie (AI) en machine learningeen belangrijke rol spelen. Voor oudere consumenten, maar ook voor lager opgeleiden en klanten met weinig kennis over het vakgebied kan het ingewikkeld zijn om hier grip op te krijgen. Dit gebrek aan transparantie kan resulteren in een tweedeling tussen ouderen en jongeren in het financiële landschap. Er kan hier ook wel gesproken worden van een fintech-paradox: enerzijds zorgen fintechs voor meer financiële betrokkenheid door klantgerichte toepassingen, anderzijds wordt een deel van de consumenten juist buitengesloten.
Monopolies: machtsmisbruik en afhankelijkheid
Als gevolg van een toenemende concentratie, kan het voorkomen dat één of slechts enkele partijen een geheel marktsegment beheersen. Deze monopolies maken het financiële systeem kwetsbaar, want ze kunnen niet alleen resulteren in machtsmisbruik, maar ze kunnen er ook toe leiden dat er een grote afhankelijkheid ontstaat van een klein aantal partijen.
Gebrek aan regelgeving
De zeer snelle ontwikkelingen zorgen er bovendien voor dat de sector voor een groot deel ongereguleerd is. In de bankregelgeving zijn de innovaties nog niet opgenomen. Dat kan ertoe leiden dat fintech-bedrijven risicovolle producten op de markt brengen, met alle gevolgen van dien. Bovendien maakt dit het voor banken lastig te concurreren, omdat zij wel gebonden zijn aan strenge wet- en regelgeving.
Overkreditering
De KPMG identificeert daarnaast een risico op overkreditering. Dit kan zeer schadelijke gevolgen hebben voor de financiële stabiliteit en het kan zelfs leiden tot een kredietcrisis zoals in 2008.
Cyberrisico’s
Tot slot zijn er cyberrisico’s verbonden aan fintech-bedrijven. Door de onderlinge verbondenheid van systemen, worden deze door de hoeveelheid vectoren steeds kwetsbaarder en kunnen dus gemakkelijker aangevallen worden. Dit gebeurde bijvoorbeeld in Bangladesh, toen cybercriminelen 81 miljoen dollar konden stelen door een kwetsbaarheid van een externe technologieleverancier.
Bronnen:
