- Meer transparantie over juridische entiteiten en constructies d.m.v. onder meer de UBO-registers vanaf 2020;
- Verbod op contant geld vanaf €3000 voor handelaren vanaf 2021 en Europees inzetten op afschaffing van het €500 biljet;
- Regulering van crypto-aanbieders vanaf 2020;
- Aanscherping wettelijk kader BES-eilanden vanaf 2021;
- Doorlopend nieuwe risico’s in beeld en waar mogelijk aanpak hiervan voor de evaluatie door de FATF in 2021.
Meer transparantie over juridische entiteiten en constructies
Criminelen kunnen juridische entiteiten en constructies gebruiken om illegaal verkregen vermogen te verhullen. Transparantie over de activiteiten van die entiteiten en constructies en degenen die daar achter zitten is daarom van groot belang. Vanaf 2020 treedt het UBO-register in werking, waarin belanghebbenden van vennootschappen en rechtspersonen worden geregistreerd. Deze hangt samen met de Kamer van Koophandel en dient ervoor te zorgen meer duidelijkheid te scheppen over welke achter rechtspersonen schuilgaan. Eenzelfde register wordt in het leven geroepen voor trusts en soortgelijke constructies. Tot slot ligt er een wetsvoorstel voor de verplichting van het deponeren van de balans van stichtingen en wordt onderzoek gedaan naar mogelijkheden om brievenbusfirma’s tegen te gaan.
Verbod op contant geld
Het gebruik van contant geld brengt verhoogde risico’s op witwassen met zich. Contant geld is moeilijk traceerbaar en daarom aantrekkelijk om de herkomst van crimineel vermogen te verhullen. Vaak worden daarbij grote coupures gebruikt om de omvang te verbergen. Daarom wordt door de douane strenger gecontroleerd op het vervoer van contant geld binnen de EU. Ook komt er een verbod op contante betalingen van bedragen van €3000 of hoger en wordt het €500 biljet afgeschaft.
Beperken risico’s crypovaluta
Cryptovaluta gaan gepaard met een hoge mate van anonimiteit. Hierdoor kunnen criminelen anoniem transacties uitvoeren. Deze maken het mogelijk om illegaal verkregen vermogen door te sluizen naar het financiële stelsel. Bovendien bevordert de anonimiteit van virtuele valuta het gebruik ervan voor criminele doeleinden, zoals het witwassen van crimineel verkregen vermogen. Het digitale karakter van virtuele valuta bevordert daarnaast de online toegang en draagt bij aan een wereldwijd bereik. Met de wijziging van de vierde anti-witwasrichtlijn is bepaald dat aanbieders van bewaarportemonnees en omwisseldiensten (van fiat valuta naar virtuele valuta en vice versa) onder de Europese anti-witwasregelgeving (in Nederland de Wwft) worden gebracht. Tot slot wordt een eenmalige investering van €30.000.000 gedaan voor de versterking van cybersecurity en de aanpak van cybercrime.
Tegengaan witwassen op de BES-eilanden
De BES- eilanden kennen eigenstandige wet- en regelgeving, waarin bepalingen met betrekking tot zowel het voorkomen van het gebruik van het financiële stelsel voor witwassen en terrorismefinanciering als de strafbaarstelling van witwassen zijn neergelegd. Tevens geldt dat witwassen een zelfstandig delict in de BES is. In 2018 is onderzoek gedaan naar witwasricio’s specifiek voor deze landen. De meeste witwasrisico’s zijn onderkend in Bonaire. De risico’s met de grootste potentiële impact hebben betrekking op de vastgoedsector. Voor Sint Eustatius is het witwasrisico dat het vaakst is genoemd kredietinstellingen zonder vergunning. Voor Saba is slechts één witwasrisico aangemerkt: witwassen via kansspelen. De Wwft voor BES-landen wordt op een aantal punten aangepast. Allereerst wordt de verplichting rond het cliëntenonderzoek aangescherpt. Verder zullen eisen gesteld worden aan interne compliance systemen van instellingen die fungeren als poortwachters. Daarnaast zal het melden van ongebruikelijke transacties afgestemd worden op geconstateerde risico’s in de vastgoedsector en de kansspelsector. Tot slot zal het toezicht worden versterkt, onder meer door het mogelijk te maken dat toezichthouders informatie delen en dat zij opgelegde boetes openbaar bekend maken.
Blijvend aanscherpen en bijstellen anti-witwasbeleid en activiteiten
Methoden van witwassen en onderliggende criminaliteit wijzigen continue. Daarom wordt het huidige beleid continue geëvalueerd. Van belang is daarbij het beleid risicogebaseerd moet zijn. Het beleid wordt gebaseerd op:
- De nationale risicobeoordeling (NRA) witwassen, waarin periodiek de risico’s op witwassen en terrorismefinanciering worden vastgesteld;
- De beleidsmonitor waarin de effectiviteit van beleid wordt getoetst;
- Specifiek onderzoek, bijvoorbeeld naar sectoren met hoge witwasrisico’s.