Stemverhouding
Een meerderheid - 70 van de 135 parlementariërs - in het Catalaanse parlement stemde vrijdagmiddag voor onafhankelijkheid. De regioregering kreeg daarbij de opdracht het eerder deze maand stilgelegde proces naar onafhankelijkheid af te ronden. ‘We vestigen de Catalaanse republiek, als een onafhankelijke staat (…)’, valt in de resolutie te lezen waarover gestemd werd.
Na de stemming applaudisseerden de parlementariërs die voor gestemd hadden en begonnen ze het Catalaanse volkslied te zingen. Partijen die tegen onafhankelijkheid zijn, zoals de liberale Ciudadanos en de socialistische PSC, hadden uit protest de zaal al verlaten. Het uitroepen van de Catalaanse republiek leidde tot gejuich op straat in Barcelona, waar duizenden mensen verzameld waren om de zitting te volgen.
'Vreugdevolle dag'
De stemming over onafhankelijkheid was ingebracht door de coalitieregering van Junts Pel Sí (Samen voor ja), met steun van de gedoogpartij CUP. Parlementariër Carles Riera van CUP sprak van 'een vreugdevolle dag' voor Catalonië en ook de andere nationalistische partijen waren opgetogen tijdens de zitting in het parlementsgebouw in Barcelona.
Harde kritiek was er van Inés Arrimadas van de Catalaanse pendant van het liberale Ciudadanos, die zei dat Puigdemonts 'politiek van confrontatie' heeft geleid tot 'veel verdeeldheid onder de Catalanen'. Een van haar partijgenoten verscheurde demonstratief de resolutie waarover gestemd zou worden.
Geen internationale steun
Het Catalaanse parlement riep in de onafhankelijkheidsverklaring staten en internationale organisaties op de Catalaanse republiek te erkennen, maar het vond daarbij vooralsnog weinig gehoor. Nederland, Portugal, Frankrijk, Italië en het Verenigd Koninkrijk zeiden de zaak te beschouwen als een Spaanse kwestie. De Verenigde Staten benadrukten nog eens dat het de eenheid van de Spaanse staat belangrijk vindt. Voorzitter van de Europese Raad Donald Tusk zei via Twitter dat er voor de EU 'niets' veranderd is door de onafhankelijkheidsverklaring. 'Spanje blijft onze gesprekspartner', schreef hij. Tusk zei te hopen dat Spanje 'de kracht van het argument gebruikt in plaats van geweld'.
Zitting senaat
Het was vrijdag voor het eerst dat een Spaanse regering de autonomie van een deelregio inperkte, via artikel 155 uit de grondwet. Sinds de instelling van de Spaanse grondwet in 1978 is dat niet gebeurd.
De stemming daarover in de senaat vrijdagmiddag, een half uur nadat Catalonië zich onafhankelijk had verklaard, was een formaliteit. De partij van premier Rajoy heeft in de senaat een meerderheid, maar werd bij de ingrepen ook nog gesteund door de socialistische PSOE en het Ciudadanos. De derde partij van het land, Podemos, was tegen het inperken van de autonomie van Catalonië.
Referendum
Het conflict rond Catalonië escaleerde eerder deze maand toen de regio een referendum hield over afscheiding; het Spaanse gerechtshof oordeelde dit streven in strijd met de grondwet en de stembusgang daarmee ook. Van de kiezers koos 90% voor onafhankelijkheid bij een opkomst van een kleine 43%.
Bron: Financieel Dagblad
