Waar loop je het grootste risico op een tekenbeet?

Teken, een woord waar sommige mensen meteen de kriebels van krijgen. De een maakt zich minder druk om teken dan de ander. Zo’n klein beestje kan veel schade aanrichten, daarom is het belangrijk om alert te zijn. Teken zijn te vinden in bossen, duinen, heidegebieden, parken en tuinen. Ze zitten vooral in hoog gras of dode bladeren. Het risico om gebeten te worden tijdens het lopen door hoog gras is dan ook groot. In een groene omgeving geweest? Doe dan altijd een tekencheck. 

Het aantal tekenbeten is hoger dan 10 jaar geleden

Het aantal tekenbeten in Nederland is met 30% gestegen in 10 jaar tijd, dit blijkt uit onderzoek van het RIVM. Het RIVM onderzocht in 1996, 2007 en 2017 hoe vaak Nederlanders elk jaar een tekenbeet opliepen. In de voorgaande 5 jaar is 15% van de Nederlanders door een teek gebeten. In 1996 was dit een stuk minder, namelijk 6%. 

In juni en juli piekt het aantal tekenbeten

In de maanden juni en juli trekken veel mensen eropuit in de natuur. Een wandeling in het bos, picknicken, een weekendje naar de camping gaan, allemaal activiteiten waar we risico lopen op een tekenbeet. Teken zijn in juni en juli heel actief. Door deze twee factoren piekt het tekenbeetseizoen in deze maanden. Dit is te zien in het aantal meldingen op Tekenradar.nl, een website opgericht door het RIVM en Wageningen University. In juni en juli komen de helft van alle tekenbeetmeldingen op Tekenradar binnen. De afgelopen tijd worden er wel minder meldingen gedaan, in vergelijking met het gemiddelde aantal meldingen in de afgelopen 7 jaar. Hoewel het niet duidelijk is wat de reden daarvan is zou het kunnen komen dat mensen door coronacrisis op andere plekken recreëren. Er kan ook minder aandacht zijn voor de Tekenradar, helemaal nu mensen meer bezig zijn met corona.

5 tips om een tekenbeet te voorkomen

Op welke plekken op het lichaam komt een teek graag? Een teek heeft voorkeur voor knieholtes, oksels, achter de oren en rond de haargrens in de nek.

Bij de volgende activiteiten is er een risico op een tekenbeet:

• Tuinieren
• Kamperen
• Paardrijden
• Wandelen

Een aantal tips om een tekenbeet te voorkomen:

• Vermijd struikgewas en dichte begroeiing. Blijf zoveel mogelijk op de paden lopen. 
• Smeer de huid in met een middel dat DEET bevat. DEET blijft 6  uur actief. 
• Draag een lange broek, lange mouwen en dichte schoenen. 
• Bij het regelmatig checken van kleding kunnen teken worden ontdekt voordat ze op de huid komen. Teken zijn beter te zien op kleding met een lichte kleur. 
• Draag kleding dat het middel permethrine bevat.

Wat moet ik doen bij een tekenbeet?

Een teek ontdekt? Verwijder de teek meteen, dit halveert de kans op de ziekte van Lyme. De kop van de teek moet goed vastgepakt worden, dat kan met een puntig pincet of tekenverwijderaar. Belangrijk hierbij is om de plek waar de teek gebeten heeft 3 maanden in de gaten te houden. Ontstaat er een vlek of ring? Neem dan contact op met de huisarts.

Hoe groot is de kans op de ziekte van lyme na een tekenbeet?

Gelukkig komt het niet vaak voor dat iemand ziek wordt van een tekenbeet, maar dat betekent niet dat we minder alert moeten zijn. Welke ziektes kan een teek overbrengen? Een ‘bekende’ ziekte die teken overgedragen is de ziekte van Lyme. Deze ziekte heeft heftige gevolgen, zoals verlamming van de gezichtsspieren, als het niet op tijd opgemerkt wordt. Hoe eerder Lyme ontdekt wordt, hoe beter de ziekte te behandelen is. Uit cijfers blijkt dat jaarlijks 27.000 mensen de ziekte van Lyme krijgen. In ons land is 1 op de 5 teken (20%) besmet met de bacterie die Lyme veroorzaakt. 

Wat niet iedereen weet is dat een tekenbeet ook voor een hersenvliesontsteking kan zorgen. Het wordt ook wel tekenencefalitis genoemd. Sinds 2016 is het virus dat deze ziekte veroorzaakt, het TBE-virus, ontdekt bij teken in Nederland. De kans dat men deze ziekte na een tekenbeet oploopt is een stuk minder dan bij de ziekte van Lyme omdat er heel weinig teken besmet zijn met het TBE-virus. Tekenencefalitis verloopt in twee fasen. Klachten in de eerste fase zijn milde koorts, hoofdpijn en pijn in het hele lichaam, moeheid en misselijkheid. De eerste fase duurt 2 tot 7 dagen. Na deze fase is een patiënt klachtenvrij voor een week. Als de tweede fase aanbreekt kunnen de hersenen, hersenvliezen en ruggenmerg ontsteken. Hierbij kunnen ernstige klachten ontstaan zoals verminderd bewustzijn, geheugenverlies en verlammingen.  

Risico op tekenbeet checken

Er zijn mensen die zich vergeten te checken op teken. Veel mensen weten ook niet waar en wanneer ze het risico op een tekenbeet lopen. Daarom introduceert de Nature Today-app de lokale tekenverwachting. Het is mogelijk om elke locatie in Nederland te selecteren. Zo kun je voordat je gaat wandelen bekijken of het aantal teken minimaal, gering, middelmatig, hoog of zeer hoog is. Het is ook mogelijk om een notificatie in te stellen die aangeeft dat het tijd is voor een tekencheck.

 

Bron: RIVM, Tekenradar, lymevereniging, (foto) Unsplash,