Politieke gevolgen
De Spaanse politieke geschiedenis, of eigenlijk de geschiedenis van de verschillende koninkrijken die het Iberisch schiereiland rijk is geweest, zit complex in elkaar. In de loop van de geschiedenis heeft Catalonië zich verschillende keren onafhankelijk geprobeerd te verklaren. Onder dictator Francisco Franco werd de regio onderdrukt, pas na zijn dood kon de regio weer een eigen cultureel karakter ontwikkelen. In 1979 werd Catalonië een autonome regio binnen Spanje, met een eigen parlement en president, maar de roep om meer vrijheid en onafhankelijkheid blijft groeien. Zo vormden Catalanen in 2012 een menselijke ketting van 400 kilometer om de roep om onafhankelijkheid kracht bij te zetten. Rond de 1,6 miljoen Catalanen stonden in de ketting.
Volgens de Spaanse grondwet is het niet mogelijk afstand te doen van de Spaanse nationaliteit. De Spaanse minister van buitenlandse zaken heeft echter aangekondigd dat alle Catalanen hun Spaanse nationaliteit verliezen als Catalonië onafhankelijk wordt.
Culturele gevolgen
Catalanen zijn trots op hun eigen cultuur. Onder de werken die wereldberoemd zijn vallen natuurlijk de Sagrada Famìlia van Antoni Gaudí en de kunstwerken van Salvador Dalí. Maar er is ook veel immaterieel cultuurgoed te vinden, denk aan de Castells, menselijke torens tot wel tien ‘verdiepingen’ hoog, en de volksdans Sartana.
De Catalaanse keuken verschilt van de rest in Spanje, en wordt sterk beïnvloed door aan de ene kant de kazen en worsten uit de Pyreneeën en aan de andere kant vis en zeevruchten uit de Middellandse zee. De Cava, een wijn te vergelijken met Prosecco en Champagne, is zeer bekend.
Catalonië heeft haar eigen taal, het Catalaans. De stembiljetten voor het referendum zijn dan ook in zowel het Spaans als het Catalaans gedrukt. Naast de eigen taal spreekt men ook veel Castiliaans (Spaans), het is echter niet ondenkbaar dat bij onafhankelijkheid er veel energie wordt gestoken in het promoten van het Catalaans.
Gevolgen voor andere Spaanse regio’s
Voor nu blijft de Spaanse regering bij haar standpunt: de regio’s hebben geen recht hun politieke toekomst te kiezen, laat staan zich af te scheiden van de Spaanse staat. De Spaanse regering dreigt nu met het in werking laten treden van artikel 155 van de grondwet. Dit wetsartikel geeft premier Rajoy de bevoegdheid om 'alle noodzakelijke maatregelen te nemen' als een regio de Spaanse belangen in gevaar brengt. Welke maatregelen dat precies zijn, staat niet beschreven, maar je zou kunnen denken aan het ontslaan van de Catalaanse regering. Hiermee kan Madrid het regiobestuur buiten spel stellen en heeft de Spaanse overheid de directe leiding over Catalonië.
Catalonië is niet de enige regio in Spanje met een sterke onafhankelijkheidsbeweging. Het is niet te voorspellen of onafhankelijkheid als stimulans werkt voor regio’s als Baskenland en Galicië dezelfde weg te volgen.
Bron: Pauw, RTLnieuws, NRC
