De toekomst van CBDC’s

Het gebruik van digitale betaalmethoden is bij de meeste mensen niet meer weg te denken. Veel mensen maken voor betalingen gebruik van een pinpas of bank app om saldo te checken of geld te versturen. Op dit moment wordt digitaal geld alleen beheerd door commerciële banken, terwijl centrale banken alleen fysiek geld uitgeven. Dit huidige systeem kan veranderen en dat kan grote gevolgen hebben voor ons financiële systeem!

Wat is een CBDC?

CBDC staat voor central bank digital currency en is een initiatief van de centrale banken om een eigen digitale munt te creëren. Deze digitale munt is vergelijkbaar met cryptocurrencies. Verschil hiermee is dat deze munt dezelfde waarde behoud als de fiat van het land. Hiernaast hoeft een CBDC ook niet op een blockchain te draaien, waar een cryptocurrency altijd op een blockchain draait.

Op dit moment zijn veel landen aan het onderzoeken wat de technologie van CBDC’s voor impact heeft voor het land. Er zijn zelfs al landen die een CBDC systeem geïmplementeerd hebben.

Wat is Fiat & UPI?

Fiat currency is een door de overheid gestimuleerde munt die niet gedekt is door goud, zilver of iets anders. Dit is niet altijd zo geweest. Neem als voorbeeld de United States die tot aan 1971 nog werkte met de ‘gold standard’, wat inhield dat elke dollar omgeruild kon worden voor goud. Omdat goud in waarde veranderd en de US de behoefte had om de goudvoorraad te beschermen in het land, werd uiteindelijk besloten te stoppen met deze standaard. In plaats van het achterhouden van goud veranderde de US dollar in een fiat currency.

Fiat geld wordt gezien als een wettig betaalmiddel, wat gebruikt kan worden voor het verhandelen van producten of diensten. Fiat bestond eerst alleen uit munten en bankbiljetten. Technologie heeft ervoor gezorgd dit systeem aan te vullen met een krediet gebaseerd model, waarin een rekening of transacties online bekeken/verwerkt kunnen worden. Op de dag van vandaag maken wij hier nog steeds veel gebruik van en zijn zelfs afhankelijk van dit betaalsysteem. Dit wordt ook wel UPI genoemd en staat voor Unified Payments Interface.

Goed om te weten is dat fysiek geld alleen wordt uitgegeven door de centrale banken, en digitaal geld (UPI) alleen wordt beheerd door commerciële banken zoals de ING, Rabobank, ABN-Amro, etc.

Het grootste verschil tussen een CBDC en een UPI is dat een CBDC een digitale munt is, en een UPI alleen een digitale transactie gebaseerd op/gebackt bij contant geld.

Lees meer...

Lees ook:
Sancties: een mijnenveld voor financiële instellingen

Wat maakt een CBDC interessant?

Fysiek geld is algemeen geaccepteerd en wordt tot de dag van vandaag nog steeds veel gebruikt. Wel is te zien dat het gebruik van fysiek geld naar beneden is gegaan. Zeker in de tijd van de COVID pandemie is deze trend nog sneller gegaan. Men is mede om deze reden van mening dat een CBDC een goede aanvulling is op fysiek geld.

De voordelen die een CBDC heeft over het huidige betaalsysteem:

Met een CBDC is het mogelijk om een directe verbinding tussen personen of banken te verkrijgen, waardoor het niet meer nodig is om een dure digitale infrastructuur te behouden of op te zetten.
Transactiekosten die betaald worden bij transacties over de grens worden minder duur door de ingewikkelde betaalsystemen te elimineren en het makkelijker maken van juridische samenwerking tussen landen.
Faillissement van commerciële banken is geen zorg meer, alle risico’s zijn nu de verantwoordelijkheid van de centrale bank.
Toegankelijk voor iedereen, het opzetten van een financieel systeem in een onontwikkeld land is niet meer nodig.
Meegaan met de ontwikkelingen van betaalsystem om de wereldwijde dominante positie van een munt te behouden.

Wat zijn zorgen rondom een CBDC?

Naast de vele voordelen die een CBDC met zich meebrengt, zijn er natuurlijk ook genoeg risico’s die om de hoek komen kijken bij het creëren en implementeren van een CBDC. Een paar van de belangrijkste risico’s zijn als volgt:

Meer macht voor de centrale banken. Het is nu mogelijk om een beleid op te zetten wat zich bezig houdt met het beïnvloeden van inflatie, rente, leningen en het uitgeven van, wat ook allemaal weer invloed heeft op de arbeidsmarkt en werkeloosheid.
Meer aanvullende opties die voorheen niet eens mogelijk waren en die een enorme positieve of negatieve impact kunnen hebben op het betaalsysteem. In crypto wordt dit ‘smart contracts’ genoemd en het is ook mogelijk dit concept te implementeren in een CBDC. Denk hierbij aan regels die aan een specifieke munt gehangen kunnen worden, zoals ‘deze euro kan alleen maar uitgegeven worden aan eten’ of ‘deze euro kan gebruikt worden tot volgend jaar’.
Het is geen kleine verandering en brengt veel onzekerheid/impact met zich mee binnen de huidige economie en het betaalsysteem. Het is onduidelijk wat deze verandering betekent voor bijvoorbeeld huishoudelijke kosten, investeringen, bankreserves, rente en het imago van een betaalmiddel.
Onzekerheid over de stabiliteit van een financieel systeem. Het kan bijvoorbeeld zo zijn dat er niet genoeg liquiditeit is om geld op te nemen tijdens een financiële crisis.
Zorgen over de privacy. Een CBDC maakt het mogelijk/makkelijker voor autoriteiten om transacties en rekeningen te monitoren en is een belangrijk verschil tussen fysiek geld waar privacy een van de grootste voordelen is. Het monitoren is voornamelijk bedoeld tegen het bestrijden van witwaspraktijken en terrorismefinanciering, maar er is geen zekerheid dat dit de enige doeleinden zullen zijn voor het monitoren van CBDC’s door autoriteiten.
Er ontstaan nieuwe bedreigingen rondom cyber security. Fysiek geld kan niet gehackt worden.

CBDC’s in andere landen

Terwijl veel landen nog steeds bezig zijn met het onderzoeken van een CBDC voor in de praktijk, zijn er ook al een tal van locaties waar een CBDC al in werking is, dit aantal is zelfs 10% van alle landen in de wereld! De locaties zijn als volgt: The Bahamas, Antigua and Barbuda, St. Kitts and Nevis, Monserrat, Dominica, Saint Lucia, St. Vincent and the Grenadines, Grenada, Nigeria, Jamaica, Anguilla.

Ook landen zoals Zweden en China zijn ver in de ontwikkeling van een CBDC. China die in 2014 begonnen is aan het researchen hiervan, is dicht bij het implementeren van hun eigen digitale renminbi. Nieuwe kansen binnen de wereldeconomie zorgen voor motivatie, en China wil zeker niet achterblijven op de US in dit verhaal.

Hoe CBDC’s uiteindelijk uit gaan pakken in de praktijk is nog de vraag. Interessant is om te zien hoe verschillende partijen en regeringsvormen om zullen gaan met deze nieuwe technologie, en of dit ook overal eenzelfde impact gaat achterlaten.

Wat is de actuele stand in Nederland?

Sinds Nederland onder de Europese Unie valt en iedereen gebruikt maakt van de euro, is het aan de Europese centrale banken (waaronder de Nederlandse centrale bank: dnb) om keuzes te maken betreft een CBDC.

De Europese Unie is nog aan het onderzoeken hoe een digitale euro eruit zal gaan zien. Voor oktober 2023 zal door de Raad van Bestuur een beslissing genomen worden of de volgende stap naar het ontwikkelen van een CBDC genomen zal worden. Naar schatting zal de ontwikkelingsfase ongeveer 3 jaar duren, dus CBDC fanaten moeten nog even wachten!