Wat apps over je weten en hoe je tracking kunt verminderen

Data is een van de meest waardevolle middelen van tegenwoordig geworden. Bijna elke app die we gebruiken verzamelt data over ons gedrag, onze voorkeuren en ons dagelijks leven. Dit gebeurt vaak zonder dat we ons er volledig van bewust zijn. Data wordt niet alleen gebruikt voor het verbeteren van diensten, maar ook voor commerciële doeleinden zoals gerichte advertenties. In dit artikel gaan we dieper in op waarom apps ons volgen, welke data ze verzamelen, en hoe we ons hiertegen kunnen beschermen.

Waarom volgen apps je?

Apps verzamelen gegevens om verschillende redenen, maar het primaire doel is vaak om de gebruikerservaring te verbeteren en de bedrijfsresultaten te versterken. Deze data kan variëren van basisinformatie zoals je naam en e-mailadres tot complexere gegevens zoals je locatie, zoekgedrag, en interacties met andere apps of websites. Bedrijven gebruiken deze data om hun diensten te personaliseren, relevante advertenties te tonen en producten te optimaliseren. Voor een overzicht:

Lees meer...

Lees ook:
Clearview AI en de boete: de gevaarlijke kant van gezichtsherkenning

Verbetering van gebruikerservaring en bedrijfsprocessen
Bedrijven verzamelen data om hun producten en diensten te optimaliseren, zoals het verbeteren van batterijduur bij smartphones of efficiënter voorraadbeheer bij retailers.
Gerichte advertenties en klantrelaties
Door gegevens zoals zoekgeschiedenis en koopgedrag te volgen, tonen bedrijven gepersonaliseerde advertenties en sturen ze op maat gemaakte kortingen via loyaliteitsprogramma's.
Verkoop van data aan derden
Sommige bedrijven verkopen of delen gegevens met data brokers, die deze informatie gebruiken om uitgebreide profielen van gebruikers samen te stellen, vaak zonder dat de consument het beseft.

Hoe werkt tracking?

Een van de meest gebruikte methoden om je online te volgen is via cookies, kleine bestanden die worden opgeslagen op je apparaat en je identificeren wanneer je terugkeert naar een website. Sociale media, zoals Facebook, kunnen zelfs volgen welke andere websites je bezoekt als die websites integraties hebben zoals de "Like"-knop. Zelfs wanneer je incognito surft, zijn er nog andere methoden waarmee bedrijven je kunnen herkennen, zoals de resolutie van je scherm of je muisbewegingen.

Hoe transparant zijn bedrijven over dataverzameling?

Hoewel sommige bedrijven hun privacybeleid hebben verbeterd, blijft er veel onduidelijkheid voor gebruikers over hoeveel van hun gegevens worden verzameld en gedeeld. Grote technologiebedrijven zoals Google en Facebook hebben recentelijk stappen gezet om gebruikers meer controle te geven over hun data, zoals de mogelijkheid om te kiezen welke gegevens worden verzameld of om gegevens te verwijderen. Toch komt dit vaak met beperkingen en blijven veel gebruikers in het duister over hoe hun gegevens precies worden gebruikt.

Overzicht van apps en dataverzameling

Voor de afbeelding hieronder zijn privacyverklaringen geanalyseerd (door surfshark) aan de hand van de 32 soorten gegevens die door de Apple Store worden gemarkeerd via het "nutrition label"-initiatief. Elk gekleurd vakje staat voor een specifiek type data dat een app verzamelt. Op deze manier wordt duidelijk welke informatie apps verzamelen en hoe dit varieert tussen verschillende applicaties.

data apps min pix

Voor een uitgebreide analyse per categorie raden wij u aan om de privacy tool van Surfshark te bekijken.

Regelgeving en privacywetten (zoals GDPR)

De General Data Protection Regulation (GDPR), geïntroduceerd in 2018 in de Europese Unie, blijft de meest robuuste wetgeving op het gebied van gegevensbescherming wereldwijd. Deze wet dwingt bedrijven om duidelijk te communiceren welke gegevens ze verzamelen, hoe deze worden gebruikt, en biedt gebruikers controle over hun data. Een van de belangrijkste aspecten van de GDPR is het 'recht om vergeten te worden,' waarbij gebruikers hun gegevens kunnen laten verwijderen als deze niet langer noodzakelijk zijn voor de doeleinden waarvoor ze zijn verzameld. Daarnaast verplicht de GDPR bedrijven om datalekken binnen 72 uur te melden aan toezichthouders en de betrokken personen.

In de Verenigde Staten zijn er diverse privacywetten op staatsniveau, waarbij de California Privacy Rights Act (CPRA) sinds 2023 de meest invloedrijke is. De CPRA, een uitbreiding van eerdere wetgeving, versterkt de privacyrechten van consumenten door bedrijven te verplichten gevoelige persoonlijke informatie beter te beschermen en hen te informeren over hoe deze gegevens worden gebruikt. De CPRA lijkt in veel opzichten op de GDPR, maar is specifiek gericht op bedrijven die opereren binnen Californië. Andere staten zoals Virginia en Colorado hebben ook vergelijkbare wetten aangenomen, met elk hun eigen benadering van dataprivacy.

Privacy als concurrentievoordeel

In de nasleep van de toenemende bezorgdheid over privacy zijn sommige bedrijven privacy gaan gebruiken als een concurrentievoordeel. Technologiebedrijven zoals Apple positioneren zichzelf als privacybewust en bieden functies die de controle over data meer bij de gebruiker leggen. Dit is een poging om het vertrouwen van de consument te winnen in een wereld waar dataverzameling de norm is geworden.

Mitigeren van datatracking

Privacygerichte browsers en zoekmachines: Kies voor browsers zoals Brave of Firefox en zoekmachines zoals DuckDuckGo, die standaard cookies en trackers blokkeren, waardoor je beter beschermd bent tegen dataverzameling.
Beheer van cookies en tracking-instellingen: Pas de instellingen van je browser aan om cookies van derden te blokkeren of na elke sessie te verwijderen. Dit vermindert hoe vaak je wordt gevolgd op websites.
Gebruik van VPN's en adblockers: Een VPN versleutelt je internetverkeer en verbergt je IP-adres, terwijl adblockers zoals uBlock Origin advertenties en verborgen trackers blokkeren die anders informatie over je surfgedrag zouden verzamelen.
App-permissies beheren: Controleer regelmatig de permissies van apps op je apparaat en beperk de toegang tot gegevens zoals je locatie, microfoon en contacten tot alleen wat strikt noodzakelijk is voor het functioneren van de app.
Gebruik van valse gegevens: Bij veel apps en diensten hoef je niet per se je echte gegevens in te vullen. Je kunt vaak een alias of valse informatie gebruiken voor dingen zoals je naam of e-mailadres, zolang dit geen invloed heeft op de functionaliteit van de app. Dit helpt om je echte identiteit beter te beschermen..
Bewustwording en educatie: Het vergroten van je eigen kennis over privacytools en regelmatig controleren van je privacyinstellingen op platforms zoals sociale media helpt om je gegevens beter te beschermen tegen ongewenste tracking.