Risico’s op hoofdletsel bij contactsporten

Sport gerelateerde hersenschuddingen zijn een epidemie binnen de contactsporten. Bij een contactsport kan gedacht worden aan boksen, American Football, voetbal en rugby. Het uitoefenen van bovenstaande contactsporten verhoogt het risico op hersenschuddingen door meervoudig tackelen, botsingen, trappen, klappen op het hoofd en het koppen van een bal. Dit artikel gaat in op de contactsport American Football.

Wat is Chronisch Traumatische Encefalopathie?

Chronisch Traumatische Encefalopathie (hierna: CTE) is een progressieve hersenziekte die veroorzaakt wordt door herhaaldelijk traumatisch hoofd-hersenletsel. CTE is een hersenziekte waarbij de structuur van neuronen in de hersenen veranderen. De veranderingen van de neuronen beginnen centraal in de hersenen, maar breiden zich geleidelijk uit naar andere hersengebieden. CTE wordt veroorzaakt door het oplopen van hersenschuddingen. Hersenschuddingen veroorzaken symptomen als hoofdpijn, duizeligheid, problemen in de balans, lichtgevoeligheid, sufheid, concentratieproblemen en andere cognitieve problemen. Echter is CTE niet hetzelfde als een hersensschudding. Waar een hersenschudding ‘reversibel letsel is’, is CTE een neurodegeneratieve ziekte. Waar een hersenschudding uiteindelijk na behandeling over gaat, wordt CTE in de loop van de tijd steeds erger.

CTE komt in vier stadiums, alle vier stadiums vertonen verschillende symptomen:

Stadium 1	Stadium 2	Stadium 3	Stadium 4
Hoofdpijn	Depressie	Geheugenverlies (lange termijn)	Ernstige cognitieve problemen
Concentratieproblemen	Stemmingswisselingen	Explosiviteit	Ernstig geheugenverlies
	Hoofdpijn	Concentratieproblemen	Dementie
	Geheugenverlies (korte termijn)	Deppressie	Paranoïde
		Stemmingswisselingen	Depressie
		Agressie	Parkinson
		Suïcidale gedachten	Explosiviteit

Hoe wordt CTE gediagnosticeerd?

Er is (momenteel) nog geen test op CTE te diagnosticeren. Bij CTE verschijnen veranderingen in de hersenen niet altijd op hersenscans, of kunnen verward worden met andere hersenaandoeningen. De symptomen die CTE met zich mee brengt kunnen wel behandeld kunnen worden, zoals depressie of angst. CTE kan alleen worden vastgesteld na het overlijden, want dan kan pas het hersenweefsel onderzocht worden.

Lees meer...

Lees ook:
Risico's en luchtkwaliteit in NL

Aangescherpte richtlijnen binnen de National Football League

Binnen de National Football League (hierna: NFL) worden de regels continu aangescherpt, met als doel een preventieve werking te hebben. Zo is er in 2017 besloten dat er bij verlening bij gelijkspel de tijd verkort wordt van 15 minuten naar 10 minuten. Vanaf 2018 mag daarnaast ook het contact niet meer initieert worden met het hoofd, en in 2019 mag een vorm van lichamelijke blokkade in de dode hoek van een speler niet meer. Hierdoor kan een speler zich niet meer verdedigen. Ook zijn in 2019 de regels verscherpt met betrekking tot aanvallend contact met het hoofd, schouder of onderarm bij een verdediger.

Welke beschermingsmiddelen worden er gebruikt in de sportuitrusting?

De spelers van American Football dragen verschillende beschermingen tegen letsel. De basisuitrusting bestaat uit het volgende:

Een helm
Een mondbitje (werkt als schokdemper voor de mond en tanden. Het minimaliseert de intensiteit van de klap)
‘shoulder pads’ (absorberen een deel van impact van de klap door middel van vervorming, daarnaast verdelen ze de schok via een grotere pad die ontworpen is om de lichaamstemperatuur te reguleren van de speler en beschermt tegen blessures)
Jersey
Handschoenen
Een broek met bescherming voor de dijbenen en knieën
Sokken
Schoenen

Aanvullende bescherming bestaat uit:

Nekbescherming
Ribbescherming (wordt gedragen om de onderbuik en bestaat uit een schuimvulling om te impact van de klap te absorberen)
Elleboogbescherming
Heup/ staartbeen beschermers

Alle onderdelen van de sportuitrusting worden gemaakt van synthetische materialen, te weten: schuimrubber, elastiek en duurzaam, schokbestendig en gegoten plastic.

Wat is de Return to Participation – richtlijn?

De Return to Participation – richtlijn (hierna: RTP-richtlijn) is opgesteld om te waarborgen dat sporters weer op een veilige manier kunnen sporten na een hersenschudding. De RTP-richtlijn voor de NFL bestaat uit vijf fasen, te weten:

Fase 1: Symptoom beperkende activiteiten
De speler krijgt rust voorgeschreven, waarbij activiteiten (zowel fysiek als cognitief) die de symptomen versterken of verergeren, worden beperkt of indien nodig vermeden.

Fase 2: Cardio oefeningen
Onder toezicht van de medische staf van het team moet de speler beginnen met cardio oefeningen en mag hij ook deelnemen aan stretchen en balanstraining.

Fase 3: Football specifieke oefeningen
De speler gaat door met de cardio oefeningen (onder toezicht van de medische staf) die op basis van goede resultaten, worden opgeschroefd en sport specifieke activiteiten kunnen nabootsen. Daarnaast mag er ook onder toezicht van de medische staf krachttraining gedaan worden. De speler mag 30 minuten meedoen met de reguliere training, echter wel onder toezicht van de medische staf.

Fase 4: Clubgerichte non-contact training
De speler gaat door met de cardio, kracht- en balanstraining, team specifieke sporttraining en neemt deel aan non-contact activiteiten (bijv. gooien, vangen, rennen en andere positie specifieke activiteiten). Neurocognitieve en evenwichtstesten moeten uiterlijk aan het einde van fase vier worden voltooid en de resultaten moeten worden geïnterpreteerd als zijnde terug bij de basislijn.

Fase 5: Volledige voetbal activiteit/toelating
Na toestemming van de clubarts voor volledige football activiteit met contact, moet de speler onderzocht worden door de onafhankelijke neurologische consulent die aan zijn club is toegewezen. Als de onafhankelijke neurologische consulent het met de clubarts eens is dat de hersenschudding van de speler is opgelost, mag hij deelnemen aan de eerstvolgende training of wedstrijd van zijn club.

Rechtszaak tegen de NFL

Meer dan 4500 spelers klaagden de NFL aan, omdat de organisatie de wreedheid van de sport verheerlijkte, terwijl de organisatie de spelers niet waarschuwde voor de risico´s op onder andere alzheimer en dementie als gevolg van veelvuldige klappen tegen het hoofd. De NFL heeft daarom een schikking getroffen met de oud Football spelers van maar liefst 765 miljoen dollar. Door deze schikking zal de NFL waarschijnlijk nooit openheid van zaken hoeven geven over wat er intern bekend was over de risico´s.

New England Patriot: Aaron Hernandez

Aaron Hernandez was een 27-jarige American Football speler voor de New Engeland Patriots. Op 19 april 2017 werd hij overleden aangetroffen in zijn cel, waar hij een levenslange gevangenisstraf uitzat voor de moord op Odin Lloyd in 2013. De week ervoor werd hij vrijgesproken voor een dubbele moord in 2012.

Er is in 2017 een autopsie verricht op de hersenen van de voormalig NFL-speler Hernandez. Uit de autopsie kwam naar voren dat hij leed aan CTE. De hersenziekte was bij Hernandez in een gevorderd stadium (stadium 3). Volgens artsen was dit een ziektebeeld die bij iemand van 60 paste, en niet bij iemand van 27.

Zijn advocaat Jose Baez pleitte ervoor dat het gedrag van Hernandez door de vergevorderde CTE te verklaren was. Echter onderzoekers brachten het geweld van Hernandez niet in direct verband met de hersenziekte. Echter Ann Mckee (het hoofd van het onderzoeksteam van het CTE-centrum van Boston University) heeft wel toegelicht dat personen met CTE-problemen hebben met impulsbeheersing, agressieproblemen en woede-uitbarstingen.

Naast Aaron Hernandez zijn er meerdere (voormalig) NFL-spelers die zichzelf van het leven hebben beroofd. In 2017 heeft JAMA een grootschalig onderzoek gedaan naar voormalig NFL-spelers. Uit dat onderzoek is gekomen dat van de 202 onderzochte American football-spelers, werden er 177 gediagnostiseerd met CTE. 111 van de onderzochte spelers, waren atleten uit de NFL-competitie, waarbij 110 van de 111 spelers CTE was aangetroffen in de hersenen.

Is er een behandeling voor CTE?

Er is helaas nog geen medicijn of behandeling om CTE te genezen of af te remmen. Er zijn wel bepaalde medicijnen beschikbaar om de cognitieve -en gedragssymptomen te behandelen.

Bronnen:

https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2645104

https://panorama.nl/artikel/231057/aaron-hernandez

https://www.nytimes.com/2017/09/21/sports/aaron-hernandez-cte-brain.html

https://www.hersenletsel-uitleg.nl/soorten-hersenletsel-hersenaandoeningen/degeneratieve-aandoening/chronisch-traumatische-encefalopathie

https://nos.nl/artikel/2185020-autopsie-op-nfl-spelers-bewijst-bijna-iedereen-had-hersenziekte

https://www.alzheimercentrum.nl/dementie/vormen-van-dementie/cte/

https://www.nhs.uk/conditions/chronic-traumatic-encephalopathy/

https://nl.iogeneration.pt/texas-killer-nurse-nicknamed-angel-death-sentenced-life-prison

https://nl.fitness-n-health.com/aaron-hernandez-had-severe-cte-but-does-that-explain-his-violent-behavior-5150

http://www.ctesociety.org/latest_news/going-through-the-stages-of-cte/

https://nos.nl/artikel/2031932-miljoenenschikking-nfl-om-hersenbeschadiging