Witwassen doe je zo

Witwassen is een activiteit die voorkomt in alle opsporingsonderzoeken naar misdaden die georganiseerd zijn of waarbij criminele winsten worden behaald Dit is simpel uit te leggen vanuit juridisch perspectief. Alle criminele gelden zijn bij wet verboden en daarom te vervolgen onder een bepaald wetsartikel. Dat witwassen niet altijd daadwerkelijk ten laste wordt gelegd, doet hier verder niets aan af.

Maar witwassen kent ook een economisch perspectief. Vanuit deze visie is het van belang te kijken hoe de herkomst van crimineel vermogen wordt verhuld zodat deze uiteindelijk zonder verdenking in de legale economie kan worden uitgegeven. Witwasen kan in zo'n geval als het kroonstuk van een reeks van criminele handelingen worden gezien.

Witwasmethoden

Tien witwasmethoden worden hieronder besproken. De nadruk ligt in deze gevallen op de economische definitie van witwassen. Dat wil zeggen, de economische integratie van oorspronkelijk crimineel geld.

Loanback

De loanbackconstructie is een oude bekende. Deze methode wordt al vele jaren toegepast om de belasting te ontduiken of om geld uit bijvoorbeeld de verdovendemiddelenhandel te verhullen. In het kort komt het erop neer dat de crimineel zijn eigen, door criminaliteit verkregen, vermogen aan zichzelf terugleent zonder dat de buitenwereld dit gemakkelijk kan onderkennen. Voor de buitenwereld lijkt er gewoon sprake te zijn van een leningsovereenkomst die tussen twee onafhankelijke partijen is overeengekomen.

Gefingeerde omzet

Bij deze witwasmethode draait het om het voorwenden van omzet die in werkelijkheid niet één op één met de gepresenteerde economische activiteiten is gerealiseerd. Als klassieke methode geldt hierbij het kunstmatig ophogen van de omzet van een legitieme onderneming. Maar het manipuleren van de omzet hoeft niet altijd om een verhoging te gaan. Om belastingtechnische redenen kan het soms ook handig zijn om minder omzet of zelfs verliezen voor te wenden.

Lees meer...

Lees ook:
NFT’s: onschuldige Jpeg’s of toch vatbaar voor criminele doeleinden?

Gefingeerde speelwinst

Casino's zijn een groot risico voor het witwassen van crimineel verkregen vermogen. Dat is het gevolg van de diversiteit, het volume en de omzetsnelheid van de transacties die in casino's plaatsvinden. Incidenteel worden drie methodieken met gefingeerde speelwinst aangetroffen. Het gaat om het verkrijgen van een verklaring omtrent de herkomst van vermogen, het achteraf aandragen van een verklaring voor verdachte gelden en het omwisselen van kleine naar grote coupures.

ABC-transacties

In het kort komen ABC-transacties erop neer dat een onroerend goed object in korte tijd via drie (of meer) partijen wordt doorverkocht. A levert aan B, die vervolgens direct weer doorverkoopt aan C. Iedere doorverkoop gaat gepaard met een prijsstijging. Al vele jaren worden ABC-transacties in één adem met witwassen genoemd. Maar dat is niet altijd terecht. Dergelijke transacties worden namelijk ook gewoon om legitieme redenen gebruikt.

Trade Based Money Laundering

Internationale goederenstromen lenen zich uitstekend om crimineel geld te verplaatsen. Het internationale handelsverkeer is namelijk te misbruiken door het enorme volume dat daarin omgaat, de complexiteit rond de financiering ervan, de gebrekkige internationale uitwisseling van douanegegevens en de gebrekkige capaciteiten om in handelsstromen illegitieme transacties te ontdekken. Dergelijk misbruik wordt Trade Based Money Laundering (TBML) genoemd.

New Payment Methods

Onder witwassen via New Payment Methods (NPM) wordt verstaan het misbruiken van nieuwe betaalsystemen om geld weg te sluizen, te verhullen of te investeren. Verschillende vormen van deze methode zijn prepaid debit cards, e-purses en het gebruik van internetbetaalsystemen.

Stichtingen en verenigingen

Bij witwassen met behulp van stichtingen worden vaak drie vormen onderscheiden, te weten ideële stichting, stichting administratiekantoor en stichting derdengeldrekening. De eerste vorm, ook wel charitatieve stichtingen genoemd, wordt met name in verband gebracht met het overboeken van geld naar derdewereldlanden.

Consignatie

Bij deze constructie heeft een bemiddelaar voor persoon A één of meerdere objecten onder zijn hoede genomen met de belofte dat hij een koper (persoon B) voor de betrokken objecten op het oog heeft. De personen A en B zullen elkaar in principe niet kennen, daar is de bemiddelaar tussenpersoon voor. Aan de verkoop hangt voor de bemiddelaar een provisie. Het in consignatie geven van objecten wordt met name gehanteerd in de kuns- en antiekhandel.

Overige stromanconstructies

Stromannen zetten geen constructies op. Zij hebben geen unieke vaardigheden, maar worden door de crimineel simpelweg naar voren geschoven om de werkelijke zeggenschap, eigendomsverhouding of gerechtigheid tot het vermogen of een bepaald object te verhullen. De stroman handelt voor de buitenwereld op eigen titel, maar fungeert in werkelijkheid als instrument voor de crimineel. Zij zijn daardoor zodanig zelf als aparte witwasconstructie te benoemen.

Contante besteding

Tot slot is er nog een methode die zo voor handen ligt, dat soms vergeten wordt hoe eenvoudig het ook kan zijn om crimineel geld in het legaal economische verkeer te brengen. Het wordt namelijk ook simpelweg contant uitgegeven. Uit opsporingsonderzoeken blijkt dat de ABC'er er niet alleen ingewikkelde witwasconstructies op nahoudt, maar daarnaast evenzogoed nog steeds veel constant geld uitgeven.

Conclusie

Hoewel er een verscheidenheid aan witwasvormen bestaat, zijn er een paar "gouden ouden" als loanbac en gefingeerde omzet te onderkennen. Daarnaast vielen nieuwe normen zoals digitale betaalmiddelen op vanwege hun mogelijkheden. Tegelijkertijd moet worden opgemerkt dat over deze vorm weinig concrete informatie bekend is.

Bron: Criminaliteitsbeeldanalyse Witwassen - Korps Landelijke Politiediensten

Gepubliceerd in Onderzoeken