Oud en nieuw tegelijk
Risicomanagement is enerzijds een vakgebied dat al heel lang bestaat, maar tegelijk heel nieuw is, zegt Van der Steen. “Gedreven vanuit wet- en regelgeving verandert er veel: bedrijven worden steeds volwassener en ze willen de bewustwording verhogen. Tegelijkertijd verwacht ik dat de traditionele risk manager blijft bestaan, al zal de rewarded risk-kant steeds vaker voordelen op gaan leveren; minder fouten en meer betrokkenheid vanuit klanten en personeel.”
Van der Steen maakte zich het vak van risicomanager op verschillende manieren eigen. “Bij Deloitte is er een goed curriculum, zowel intern als extern, voor riskmanagementopgeleiden. Dat biedt je een heel solide basis op het vlak van methodologie, hoe je kijkt naar problematieken en waar onderscheidend vermogen zit. Verder ben ik als docent risicomanagement verbonden aan De Haagse Hogeschool, waar ik vrij geregeld met vakgenoten spreek. Ten slotte is het zo dat Deloitte wereldwijd met zo’n 40.000 risk management-specialisten werkt.”
Die internationale scope van Deloitte levert Van der Steen leuke voordelen op, zegt hij. “Opleidingen staan heel nadrukkelijk in die internationale context. Daardoor leer je verschillen opmerken tussen bijvoorbeeld Amerika en Nederland. Je ziet bijvoorbeeld dat Nederland heel erg vooroploopt met het inzetten van cultuur, gedrag en bewustwording binnen organisaties. In de Verenigde Staten maar ook in Groot-Brittanië is de procescontrolgedachte veel meer leidend. Ook zie je dat Nederland een voortrekkersrol vervult op het vlak van de bestrijding van cybercrime.”
Innovatief
Dat Deloitte op het wereldwijde toneel opereert, biedt nog meer voordelen. “Je bent namelijk ook in staat heel innovatief met risk management bezig te zijn. Als voorbeeld noem ik risk sensing, waarbij je gebruik maakt van menselijke inzichten en geavanceerde analysemogelijkheden om opkomende risico’s te identificeren, te analyseren en te controleren. Risk sensing is voor veel organisaties een belangrijk onderdeel geworden in hun arsenaal om risico’s te beheersen. Dat soort ontwikkelingen bloeien nadrukkelijk op wanneer je in een internationale context actief bent.”
Van der Steen ziet zichzelf bij Deloitte voor de missie geplaatst goed gefocust te blijven, zegt hij. “Soms lopen we door de hectiek in de pensioensector het risico de focus te verliezen. We rennen te gemakkelijk achter de vragen van de klant aan. Ook kunnen we ons soms te veel richten op kleinere klanten, maar daar is onze business feitelijk niet op afgestemd. Daarnaast moeten we erop letten dat we ons niet overmatig door enthousiasme laten leiden. Sommige thema’s kunnen je op een zeker ogenblik ineens heel erg aanspreken; je wilt ze direct oppakken en gaan uitwerken. Maar ook daardoor verlies je gemakkelijk de focus uit het oog.”
Aangescherpt controlmechanisme
Een belangrijke ontwikkeling die Deloitte de afgelopen jaren heeft doorgemaakt, zegt Van der Steen, is een doorontwikkeling van de focus op kwaliteit. “Het hele controlmechanisme is enorm aangescherpt om een bepaalde bewustwording te creëren: wat kan de klant van jou als organisatie verwachten? Gedreven vanuit de focus op accountantsfirma’s zijn er bovendien heel veel controls bijgekomen die de kwaliteit weer een treetje hoger moeten brengen. Overigens zijn alle Big Four-partijen hier actief mee bezig. Wanneer je als riskmanager kwaliteit wilt bieden moet je nu eenmaal ver gaan. Alle onafhankelijkheidsregels, alle nieuwe wet- en regelgeving moet periodiek herijkt worden. Die werkzaamheden nemen een flinke hap uit je beschikbare tijd voor klanten.”
Deloitte brengt risk management binnen de organisatie op verschillende manieren onder de aandacht, legt Van der Steen uit. “We zitten heel strak op bewustwording. Sinds kort zit er iemand in het bestuur van Deloitte Nederland die verantwoordelijk is voor risk management en een expliciete focus op kwaliteit. En daarnaast zou ik willen opmerken: het is misschien wel onze zwaarste KPI dat je als professional jaarlijks wordt beoordeeld op het nakomen van gemaakte afspraken, kwaliteit en noem maar op.”
Kwaliteit waarborgen
Niet dat Van der Steen ‘s nachts wakker ligt, maar als het ergens van is, dan wel van de vraag of die kwaliteit van Deloitte wel continu gewaarborgd kan worden. “We hebben veel jonge mensen enerzijds en een nieuw type klanten anderzijds, dat zich het best laten typeren door ‘meer voor minder’. Daar kun je je tegen verzetten en je kunt er alles van vinden, maar je kunt er ook mee dealen. In ieder geval blijft het voor ons een struggle om wensen blijvend te vervullen. We zijn nu heel straight aan het nadenken over hoe het traditionele leveragemodel er in de toekomst uit komt te zien. Wat is de workforce van de toekomst? Moeten we misschien een flexibele schil om Deloitte heen bouwen? Ik denk dat we binnen nu en vijf jaar op dat vlak grote stappen gaan maken.”
Als Van der Steen een fase moest noemen waar binnen zijn organisatie meer aandacht voor mocht zijn, dan noemt hij zonder aarzelen assessment. “Naar mijn idee gaat de sector snel veranderen, onder meer door nieuwe toetreders en telkens vernieuwende technologieën. We moeten bovendien meer aandacht hebben voor risico’s die vanuit de externe omgeving op ons afkomen.”
Niet de methodologie
Heeft Van der Steen als professional in het werkveld nog een tip voor startende riskmanagers? “Ik merk dat beginners soms te veel kracht putten uit de methodologie, uit de vaktechniek. Eigenlijk is het logisch om te stellen dat jouw toegevoegde waarde als prof jouw eigen expertise is. Het gaat er niet zozeer om dat je kunt benoemen welke methodologie je toepast, maar dat je de vijf belangrijkste risico’s in jouw sector in kaart kunt brengen.”
Tegelijkertijd hoopt Van der Steen dat Riskworld ook een functie vervult in het toerusten van nieuwe nieuwelingen. “De beroepsgroep vindt het nog lastig om zichzelf te organiseren. Er worden bijvoorbeeld bij mijn weten niet periodiek debatten of symposia belegd. Riskworld zou door een soort community te bouwen daarin kunnen voorzien. Zowel starters als profs kunnen daar hun voordeel mee doen.”
Meer lezen over Evert van der Steen
Bron: © Riskworld / Jasper van den Bovenkamp