De 6e AML wetgeving

Europese commissie neemt extra maatregelen tegen witwassen.

Het is nog maar kortgeleden dat de 4e AML richtlijn is ingevoerd. De 5e AML richtlijn moet nog geïmplementeerd worden en zorgt voor een aanvulling van onder meer digitale valuta. De wereld blijft echter op een snel tempo veranderen. Bij nieuwe wetgeving komen criminelen weer op andere manieren om de regels te omzeilen. Hierdoor is aanpassing van de richtlijnen structureel noodzakelijk. Dit heeft ook de Europese Unie door. Dit is de aanleiding geweest om een voorstel te maken genaamd de 6e AML richtlijn. 

De belangrijkste redenen voor de 6e AML-richtlijn is de uitkomst van recente onderzoeken die zijn uitgevoerd bij Europese banken. Deze onderzoeken laten zien dat er nog te veel gaten en zwakheden zijn in de (implementatie van de) wetgeving. Er is te weinig en te late actie vanuit toezichthouders bij financiële instellingen. Daarnaast is er te weinig samenwerking tussen financiële instellingen, toezichthouders en tussen landen onderling. Criminelen weten dat er verschillen zitten tussen lidstaten en maken hier dankbaar gebruik van. Hier moet nodig wat aan veranderen, vond men in Brussel. De veranderingen in de richtlijn kunnen worden omschreven in door middel van vier thema’s:

• Gelijkheid tussen lidstaten
• Strafbare feiten
• Coördinatie
• Opsporingsbevoegdheden

Meer gelijkheid tussen lidstaten

Er wordt gewerkt aan meer gelijkheid tussen de landen. Ook de straffen op witwassen moet gelijkgetrokken worden in elk land. Dit moet komen op ten minste vier jaar celstraf. Rechters krijgen de mogelijkheid extra sancties en maatregelen op te leggen. Er is dus een ruimere nationale bevoegdheid, waar het gaat om criminele organisaties. Deze kunnen in sommige omstandigheden als bezwarende omstandigheden worden aangemerkt. Niet alleen natuurlijk personen, maar ook rechtspersonen kunnen aansprakelijk worden gesteld voor witwassen. 

Meer strafbare feiten

De lijst met strafbare feiten zal worden gedupliceerd met 22 feiten. Sommige feiten zijn al opgenomen in Nederlandse wetgeving. Opvallend is dat ook cybercrime een strafbaar feit wordt in de richtlijn, terwijl deze nog niet expliciet door de FATF zo is benoemd. Daarnaast zullen ook enkele milieudelicten aangemerkt worden als criminele activiteit. Ook belastingontduiking heeft hierin plaats gekregen. Het helpen bij witwassen of het medeplichtig zijn aan witwassen zal ook strafbaar worden. Andere feiten zijn heling, mensenhandel, wapenhandel, namaken van goederen en marktmanipulatie. 

Meer coördinatie 

De European Banking Authority (EBA) zal de coördinatie op zich nemen tussen de lidstaten om een hogere kwaliteit van anti witwassen te bewerkstelligen. De EBA krijgt een ruimer mandaat om op te treden bij nationale toezichthouders. Ze mag opdrachten geven voor het doen van onderzoeken in verschillende lidstaten. Als de nationale toezichthouder dit niet of niet volledig doet, mag ze zelf direct een eigen onderzoek starten en sancties opleggen aan financiële instellingen. 

De kwaliteit van het toezicht wordt geborgd door het introduceren van standaarden die gebruikt moeten worden tussen de toezichthouders in de verschillende landen. De EBA gaat bewerkstelligen dat er tussen de landen meer samenwerking komt. Zowel tussen toezichthouders als de handhavers, zoals politie.   

Ruimere opsporingsbevoegdheden

Toezichthouders worden geacht gebruik te maken van dezelfde opsporingsmethodes en technieken als andere opsporingsinstanties die georganiseerde misdaad gebruiken. Dit zorgt ervoor dat meer technieken en bevoegdheden bij toezichthouders komen te liggen, die voorheen nog niet toegankelijk waren. Ook moet er meer aandacht zijn voor training van personeel, die onderzoek doen naar witwassen. 

Is dit voldoende om witwassen te bestrijden?

Leden van het Europese Parlement geven aan dat de maatregelen nog niet ver genoeg gaan en eisen verdere maatregelen. Ze eisen dat de minimumstraffen hoger moeten zijn (minimaal 5 jaar). Ook moeten veroordeelden geweerd worden bij het bekleden van functies bij publieke instellingen of beschikbaar stellen voor politieke verkiezingen. Ook willen ze een verhoging van de straffen als er een sprake is van een Politically Exposed Person (PEP). Een stap verder is het uitsluiten van organisaties die veroordeeld zijn voor witwassen bij aanbestedingen of andere overheidscontracten. 

Wat zijn de vervolgstappen?

De richtlijn zal de European legislative process doorlopen, wat in zal houden dat de Nederlandse overheid tot twee jaar de tijd heeft om de wijzigingen op de nemen in haar eigen wetgeving.  Het is niet onwaarschijnlijk dat er tegen die tijd al sprake is van een voorstel voor de volgende (7e AML) richtlijn. Vanwege de Brexit is het niet duidelijk in hoeverre de overheid van Groot-Brittannië deze richtlijn gaat overnemen in haar wetgeving.